मान्छे उडाउने मान्छे

कुरा सुन्दै अचम्म लाग्दछ । के मान्छेले मान्छे नै उडाउँछ ? मानव मस्तिष्क अचम्मको छ, जसलाई सोचेर सोची सकिन्न । यसमा विज्ञानको चमत्कार छ जसले मानिसलाई आफ्नो दास बनाएको छ । अद्भुत कुरा ! विज्ञानले पनि अनेक आश्चर्य ल्याइसकेको छ । आश्चर्य विज्ञानले ल्यायो कि मान्छेले विज्ञानलाई आश्चर्य देख्यो ? म प्रश्न गर्र्दछु आफैंसित । आजकाल मान्छेले मान्छे उडाइसक्योे । के यो विज्ञानको चमत्कार कि मान्छेले गरेको आविष्कार ? मान्छे ज्ञान हो र उसको हरेक क्रियाकलाप विज्ञान हो । ज्ञानबाट विज्ञान जन्मन्छ, विज्ञानबाट ज्ञान होइन । म विज्ञान होइन ज्ञान हुँ तर प्रत्येक क्रियाकलापमा विज्ञान छ ममा ।
मलाई रमाइलो लाग्यो । म हासेँ मरिमरी ! मान्छेले मान्छे उडायो रे ! मैले प्रयोग गरेको होइन, भएको र देखेको हो । कुरो सुन्दैमा रमाइलो लागेको थियो अनि दृश्य देखेपछि हाँसो उठ्यो । हाँसोमा पनि अद्भुतता थियो जुन हाँसो हाँस्दा दुनियाँले देख्दैनथ्यो । चमत्कारी हाँसो अनि तिलस्मी ! तिलस्मीकारले आफ्नो तिलस्मीले दुनियाँलाई आँखा चिम्लाउन लाउँछ, जसले विज्ञानलाई कब्जामा लिएको हुँदो हो ! हाँसोमा तिलस्मी हुन्छ कि हुँदैन म जान्दिन तर दुनियाँले हाँसोमा हाँसोले तिलस्मीको चमत्कारिता देखाइदिएको छ । मलाई दुुनियाँभन्दा पनि एकजना मान्छेका चमत्कारिता देखेर हाँसो उठेको छ । त्यो कस्तो मान्छे होला ? जसले धेरै मान्छेलाई उडाइदियो । हामीले देखेका छौं मान्छेले मान्छे उडाएको ! हवाईजहाज आदि वायुयानमा राखेर मान्छेले मान्छे उडाई नै रहेका छन् तर त्यसो होइन विनापखेटा विनासाधन मान्छेले मान्छे उडाउनु विचित्रता छैन र ? अलौकिक आश्चर्य होइन र ?
मान्छेले मान्छे उडाउँछ कसरी ? कुरो सत्य हो । विज्ञानको चमत्कार पनि अचम्मको छ । विज्ञानमा के हुन्छ के हुँदैन ? कसैले जान्न सक्दैन । कविशिरोमणि लेखनाथ पौडेलले ‘ज्ञान मर्छ हाँसेर रोई विज्ञान मर्दछ’ भनी कसरी भने ? शायद कविभावनाले विज्ञानलाई नामर्द देख्दो हो ! तब ज्ञानको गुणगान गाउँन पछि परेनन् पौडेल । विज्ञान ज्ञानविना जन्मन्न । यो कुरा सत्य हो, अनुभव र अनुभूतिले यही कुरा भनिराखेको छ । यो कुरा पनि उल्लाई थाहा छ तब ऊ विज्ञानद्वारा संभव नठानी ज्ञानद्वारा मान्छे उडाउँछ । मैले कुरा कोट्याएँ मान्छेले मान्छे उडाउने अद्भुत चमत्कारका प्रयोगका बारेमा तर कुराको शुरुवात नै छैन । गफले मान्छे उडाउनु त अचम्म होइन तर बुद्धिले उडाउनुलाई अचम्म मान्ने दुनियाँकासाम्ने मैले यस्ता कुरा गर्दा दुनियाँले के भन्ला ? विनापखेटा मान्छेलाई मान्छेले उडाउनु विज्ञानको चमत्कारी समयमा ज्ञानको के दोष ? बुद्धिले उडाइदिन्छ मान्छेले मान्छे ।
उडे सारा । फुत्त निस्किए । विलाए फेरि शून्याकाशमा । फनफनी घुमे । साँचो हातैमा छ मान्छे उडाउने । मान्छे उडाउने ऊ मान्छे पो अचम्म ! कैयौं बुद्धिजीवी, विद्वान्, वकिल, शिक्षक, नेता, हाकिम, मन्त्रीदेखि प्राध्यापकसम्मका मान्छे उडे । हरेक क्षेत्रका मान्छेलाई उडाइदियो उल्ले । खेलौना भए बुद्धिजीवीका नाउँले प्रसिद्धि पाएकाहरू । म उल्लाई देवता मान्दछु । एउटा देवता, बोल्ने देवता । जल्ले सारा दुनियाँलाई उडाइदियो । म उल्लाई देवतै मान्दछु किशोर देवता । बूढा देवताका आँखा चिम्रा भैसकेको हुँदा त्यति राम्ररी ठम्याउन सक्तैनन् । ऊ किशोर हो, मान्छे उडाउने किशोर । एउटा जोशिलो, जाँगारिलो युवक । ऊ कर्मशील छ । कर्म नै मानिसको पहिचान र अजम्मरी कृति हो । कृति असल कर्मको मात्रै बाँच्दछ । कर्ममा विचार हुन्छ । विचार संसारको सबभन्दा ठूलो हतियार हो, जसलाई काट्नसक्ने हतियारको शायद आविष्कार भएको छैन । ऊ असल विचारको खेती गर्दछ तब उसलाई मानिस मान्छे उडाउने मान्छेको संज्ञा दिन्छन् ।
उनको पूरानाम हो हेमन्तकिशोर शर्मा अर्थात् होमनाथ कट्टेल । उनले केटाकेटीमै गाउँका रामकुमारलाई उडाइदिए रे ! हावामा उडाए रे ! मलाई यही अचम्म लाग्यो । किशोर मान्छे उडाउने मान्छे कि ? किशोरलाई उडाउने मान्छेचाहिँ मान्छे उडाउने मान्छे ? ऊ मेहनती क्रियाशील, लगनशील छ सधैं आफ्नो कर्ममा । नयाँ नयाँ कर्म त उल्ले देखाउँदै हिंडेको हो ! तब उल्लाई यस दुनियाँले उडाए ! उसको कर्मको सही मूल्याङ्कन नहुनु नै मान्छेले मान्छे उडाएको हो । जो आपूm कर्म गर्दैन र अर्काले गरेको कर्मप्रति ईष्र्या, डाह गर्दछ ऊ कर्मशील व्यक्तिको सधैं विरोध मात्र गर्दछ त्यही व्यक्ति हो मान्छे उडाउने मान्छे । यहाँ किशोर मान्छे उडाउने मान्छे होइन, ऊ मान्छे बनाउने मान्छे हो ।
अहिलेको युग सञ्चारको दास भएको छ । मान्छेले सञ्चारमाध्यमलाई दास बनाएको होइन, सञ्चारमाध्यमले मान्छेलाई दास बनाइसकेको छ । ऊ किशोर हो, जसले मोफसलमा रहेर श्रव्यदृश्मार्फत् ‘जुगलको काखमा यो साता’ नामक पहिलो कार्यक्रमबाट सिन्धुपाल्चोकको सदरमुकाम चौताराका जनतालाई सुसूचित गरायो । उसको काममा धेरैले ईष्र्या गरे तर ऊ किञ्चित् डग्मगाएन । आपूmलाई नमुनाको रुपमा प्रस्तुत ग¥यो । काम नगर्ने तर अर्काको कामप्रति डाहा गर्ने, अवरोध खडा गर्ने कैयौंले उसका कर्मलाई हावामा उडाउन खोजे पनि ऊ निरन्तर लागिरह्यो । यसैमा उसको महान्ता छ । ‘कर्म गर फलको आशा नगर’ भन्ने गीताको सिद्धान्त सत्य छ । म यसलाई स्वीकार्दछु किनभने यसैमा सत्यता छ । कर्म दुनियाँको हितमा छ भने फलप्राप्ति त्यही हो । व्यक्तिगत धनदौलत कुनै फल होइन ।
धन्य किशोरजी, तपाईं महान् हुनुहुन्छ । तपाईंको कर्मप्रति म लालयित छु । तपाईंले देश र जननीको ऋणलाई चुक्ता गर्नुभएको छ । तपाईं अझै अगाडि बढ्नुहोस् । तपाईं मान्छे उडाउने गफाडी मान्छे होइन, तपाईंलाई दुनियाँले उडाएका छन् । दुनियाँले उडाउँदाउडाउँदै पनि तपाईंले आपूmले आँटेको काम पूरा गर्न सक्नुभयो भने तपाईं अवश्य पनि भोलिको इतिहासमा महान् व्यक्तिको सूचीमा पर्नुहुनेछ । कर्म गर्दै जानुस् । फल भनेको दुनियाँको हितउपरको काम हो ।