कुर्ची खेलको रमिता

सम्माननीय, माननीयअनिआदरणीय मेरा समस्तमहानुभावहरुमा यो लकडाउनको घरमै बसीबसीहुनेले खाउन र नहुनेले दु:खपाउनको समयमाकुर्चीखेलको रमितामा रमाउनुहुनविनम्र अनुरोध गर्दछु । अचम्मकै छ यो खेल । खेल्नेले खेले भयो, हेर्नेले हेरे भयो, पेल्नेले पेले भयो यत्तिमात्रकहाँहो र हजुर । हारिन्छ कि जस्तो छनक आयो भने संविधान र कानुन नै फेरे भयो । खेलहरुमा सबैभन्दाउत्तम खेल हो क्याकुर्चीखेल । हाम्रो देशको भूगोल अनियहाँको समग्र परिस्थितिलाई मध्यनजर लगाउँदा यस कूर्चिखेललाई राष्ट्रिय खेल बनाउँदाकतैबाट पनिविरोध नहुने कुराको तातोमिठो अनुभवहामी सबैलाई भैरहेको छ ।

कसलाई के को सूर्ता कसलाई के को सूर्ता भनेको त परापूर्वकालदेखि नै सुन्दै आइरहेकाहौँ । आजआएर देशका सम्माननीय, माननीयअनिउच्चपदस्थआदरणीयहरुलाई कुर्चीजोगाउनकै सूर्ता भएकोमा कसैले पनि टाउको दुखाउने बिर्ता पाएका छैनौँ । हामी सबै वैज्ञानिक युगकाआधुनिकनागरिकहरु राष्ट्रियताको मूलमर्म, राष्ट्रप्रेम र राष्ट्रभक्तिको केन्द्रबिन्दु भनेको नै आफू र आफ्नाको कुर्चीबचाउनु हो भन्ने कुरा यो कोरोनामहामारीको विपतको समयमा सबैलाई चेतनाभयो । देश मरेन केहीहुँदैन, नागरिक मरेर केहीहुँदैन मर्न नहुने भनेको नै आफू र आफ्नाको कुर्चीहो । कोहीपनिहार्न नहुने खेल भनेकै कुर्ची खेल हो ।

वा ! कमालको छ खेल । यो खेल खेल्न थालेपछि जीवनभरि कोहीपनिविश्रामलिनजान्दैजान्दैनन् । उमेरले पाँचबीस पुग्नलाग्दापनि खेलाडिहरु थाक्दैथाक्दैनन् । आफू बसेको कुर्चीआफू बाँचुन्जेल अरुलाई दिनमान्दैमान्दैनन् । यदिमानिहालेभनेपनिसम्पूर्ण रुपमाआफ्नो जस्तै रुप, गुण, क्षमता र बंशभएकालाई मात्रमुश्किलले दिन्छन् । यो खेलको केन्द्रियविशेषताभनेको नै यहीहो । यी र यस्तै यस्तै विशेषताहरुको धनीभएकोले नै अबको राष्ट्रिय खेल बन्ने पालोमा यो खेल अग्रपङ्तिमा रहेको छ । सबैले रुचाउने खेल । सबैलाई हेर्दा आनन्दलाग्ने खेल । देशका सम्पूर्ण नागरिकहरु केही न केही रुपमा समेटिन सक्ने बहुआयामिक गुण भएको खेल हो क्या यो ।
सदाबहार खेल हो यो । जुनसुकै मौसम, ऋतु, परिस्थिति, अवस्था जे जस्तोसुकै भएपनिआनन्दले, निकै जुक्ति, बुद्धि लगाएर खेलिन्छ यो खेल । सके आफ्नो कुर्ची आजीवनमात्रहोइन पुस्तौपुस्तालाई जोगाएर राख्ने नसके अरुलाई, अर्कोलाई दिनुभन्दा बरु भाँचेर फाल्नु उत्तम मानिन्छ यस खेलमा । यो खेल खेल्ने नियम, विधि र पद्दतिहरु ठ्याक्कै यस्तै छ भन्नलाई तपाइँहामीलाई समस्या नै पर्दछ । साँझसम्मभएको नियम रातारात फेरिन्छ । दिउसोमाहारेको कुर्चीले भोलिपल्ट उज्यालो हुँदापुनजितेको हुन्छ । जे जसरी भएपनि साम, दाम, दण्ड भेद सबै हत्कडी उपयोग गरेर यो खेल खेलिन्छ । अरु खेलमा त एउटाको जित र अर्कोको हार निश्चित हुन्छ तर यो खेलमाभने त्यसको सुनिश्चितताहुँदैन । हार्नेले पनि हड्ताल, आन्दोलन, चक्काजाम, नेपालबन्द, पुनचुनावको धन्दा गरेर भएपनि जित्छ । सबैको जितहुने अचम्मको खेल हो यो ।

यो खेल खेल्नमा रहर लागेपछि कसैको कोहीको केहीतागतचल्दैन । देशमाआगलागीहोओस् किमहामारीले थलापारोस् । कसैलाई केहीको प्रवाहहुँदैन । नागरिक आधाआधी मरे पनि खेलाडीलाई केहीचासो हुँदैन । नागरिकहरु रोग, भोक र शोकले ग्रसितहुँदापनि खेल निरन्तर अझउच्च रफ्तारमाचलिरहन्छ । अजम्मरी खेलहो यो हाम्रो देशको । नागरिक मर्दा, देश मर्दा, सभ्यता र संस्कृति मर्दा समेत यो खेल रोकिदैन । यस खेलका खेलाडीहरुको एउटा रौँलाई समेत असर पर्दैन । यसको प्रत्यक्षदर्शी त अहिले तपाइँहामीबनिरहेको छौँ ।
देश कोरोनामहामारीले थला परेको छ । रोग, भोक र शोकमा देश लखतरान परेको छ । उपचारको अभावमा, अक्सिजनको अभावमानागरिकहरु मरिरहेका छन् । राज्यको लागिजम्मायतिजनाभन्ने भएतापनि परिवारको सदस्यगुमाएका परिवारको लागित्यो सर्वस्वहो भन्ने कुरा खेलको रमितामाकसले चेतोस् ? यस्तो अवस्थामापनिकुर्चीखेल निकै चर्को गतिमा खेलिरहेका छन् खेलाडीहरु । खेल्नकै लागि रातारातनियम फेरेका छन् । कुनकानुनको कुनदफा संसोधनगर्दा आफ्नो कुर्चीजोगिन्छ त्यहीदफा र बुँदा फेरिरहेका छन् ।

कुर्चीखेलको रमितेमाकोहीपनि पछि छैनन् । सरकार मात्रहोइनप्रतिपक्ष, अतिपक्ष, खतिपक्ष, मतिपक्षलगायतआउरे, बाउरे, चाउरे सबै पक्षहरु सबै एकनासका छन् । सबैलाई चाहिने कुरो भनेको कुर्ची नै हो । नोट खर्च गरेर पाएकाभोटको सदुपयोग गर्ने भनेको कुर्चीले हो भन्ने कुरा सबैले बुझेका छन् । त्यसैले हुनुपर्छ कुर्चीकालागि तछाडमछाड गर्दै सबै भिडेका छन् । कुर्चीको रमितामा सबै कुरा छुट छ । सयौँ जनामाक्स चिउँडोमालगाएर सर्वोच्चको ढोगभेट सबैलाई पाच्य छ । सांसद एउटा पाटीको,भोट अर्को पाटीलाई त्यो पनि ठीक छ । एउटै पार्टीका एक दुई तीनचार पाँच….फुट, झुट अनि लुट त्यो पनिप्रशसनीय ….अरु के नै पो बाँकी रह्यो र ?
साँच्चै हो यस खेल खेल्ने खेलाडीहरु बत्तिस होइनचौसट्ठी गुणले भरिपूर्ण छन् । नत्रभने यस्तो महामारीको बेलामा खेललाई निरन्तरतादिनअन्य खेलमाभएको भएकसले पो सक्थ्यो होला र ?निषेधाज्ञाको बेलामापनिनिरन्तर चलिरहेको छ खेल । नागरिक घर घरमाथुनिएका छन् । देशभित्रका सबै व्यापार व्यवसायहरु बन्द छन् । यो खेलबाहेक अन्य खेलहरु पनि सबै बन्द छन् । तर अन्य सामान्यअवस्थामादिउसोमा बढी फस्टाउने यो कुर्चीखेल यो समयमा त झन् दिउसोमादुई गुणा अनि रातमा छ गुणा –फस्टाएको छ । एकै रातमातौलिनै नमिल्ने गरीमोटाएको छ । कसैले समेल्नै नसक्ने गरी मातेको छ । सर्वोच्चले समेत गाँठो फुकाउननसक्ने गरी कूर्चिलाई जोगाउने गाँठो कसेको छ ।

यस खेलको चर्तिकला त मैले भन्दा बढी हजुरहरुले हेर्नुभएको छ । सबैले सबैलाई चिन्नुभएको छ । यस खेलमाभागलिने जुनसुकै क्षेत्रका, भेगकाअन्यमिल्ने जति सबैका खेलाडीहरु कोहीपनिकमजोर छैनन् । मात्र सबैले आफूलाई गतिलो अन्यलाई अगतिलो भन्नजानेका छन् । आफूलाई बलियो र अन्यलाई निर्बलियो भनेका छन् । राम्रो कामजतिआफ्नो कुर्चीले गरेको अनि नराम्रो कामजतिअर्कोको कूर्चिले गरेको भन्नमानिकै सिपालु छन् । आफ्नो गल्ति देख्दैनदेख्ने, आफ्नो कमजोरी महशुस गर्दै नगर्ने यो खेलको सबैभन्दाउत्तमविचार हो । खेलाडीहरु जुनसुकै वाद र विधाबाट आएकाभएतापनि सबैको वादले सिकाएको मूलविचार भनेको,मूल सिद्धान्त भनेको,मूल घोषणापत्र भनेको आफ्नो गल्ति र कमजोरी नस्वीकार्नु हो । सबैको सिद्धान्त र विचारको प्रतिनिधित्वगर्ने कुरामा भाषणवाद, आसनवाद र आदर्शवादप्रमुख स्थानमा पर्दछ ।
यस खेल खेल्नको लागिचाहिने खेलाडीहरुमा चाहिने गुणहरुकेहीनिम्नप्रकार रहेका छन् । निरन्तर ढाँटिरहन सक्ने गुण । आवश्यकताअनुसार मारकाट, झैझगडा गर्न सक्ने गुण । परेको खण्डमा आफ्नै टिमका साथीलाई घात र प्रतिघात गर्न सक्ने गुण । समय परिस्थितिअनुसार खेललाई आफ्नो पोल्टामा पार्नको लागि साम, दाम, दण्ड भेदले भरिपूर्ण भएकादर्जनौ सुन्ड,मुण्ड र मुन्द्रेहरुलाई पाल्न सक्ने क्षमताभएको गुण । कुर्चीजोगाउनको लागि सबैले हुकुमको एक्कालाई बचाएर राख्न सक्ने गुण । चाकरी र चाप्लुसी गर्न निकै भरिपूर्ण गुण । यस्तै यस्तै अरु खेलमाप्रयोग कहिल्यै नहुने हजारौँ गुणहरु हुनुपर्छ यस खेलमाविजयीहुनलाई । तपाइँहामी जस्ता सीधासादाहरु कहिल्यै यस खेलमाभागलिन योग्यहुँदैनौ । कहीँकतैबाटनाम परिहाल्यो भने पनि लेखेर राख्नोस् विजयी त कहिल्यै हुँदैनौ । अझभन्दादिउसोमाविजयीभइयो भनेपनित्यही रातीहार भएको प्रमाणपत्र दिन्छन् । इतिहास साक्षी छ नपत्याउने हिम्मतनगर्नुभए हुन्छ ।

हजुरहरुलाई थाहा नै छ खेल खेल्नु स्वास्थ्यको लागिनिकै लाभलदायक हुन्छ । आ–आफ्नो शरीरकोआवश्यकताअनुसार सबैलाई फरक –फरक खेल खेल्न मनपर्छ । तपाइँहामीमध्ये पनि कसैलाई फुटबल मनपर्ला त कसैलाई भलिबल । त्यस्तै कसैलाई अन्य धेरै खेलहरु मनपर्न सक्छ । संविधानले दिएको स्वतन्त्रतालाई कुर्चीखेलको रमिताले छेकेन भने तपाइँहामीपनिकुर्चीखेलमा सहभागीहुन मिल्छ । खेलाडीबन्ने कि रमिते यहाँहरुको इच्छा अनुसार हाजिर हुनुहोला ।